محمد صدیق مفتی زاده

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(1405 -1334 ق)، نویسنده، شاعر، متخلص به محزون. در قریه‏ى دشه، از قراى اورامان، به دنیا آمد. پس از فراگرفتن مقدمات صرف و نحو به عراق رفت و در مدارس كردستان عراق به تكمیل علوم دینى و ادبیات عرب پرداخت. سپس به سنندج بازگشت و از محضر برادر بزرگترش، ملا محمود مفتى، استفاده نمود و به دریافت اجازه نایل گشت. بعد به تهران آمد و به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و با سمت دبیرى به سنندج بازگشت. وى حدود 1331 ش به تهران منتقل شد و در ضمن خدمت موفق به اخذ لیسانس و دكتراى الهیات شد. مفتى‏زاده چند سالى از نویسندگان برنامه‏ى رادیو كردى تهران بود. وى در شاعرى توانا بود و شعر را به لهجه‏ى اورامى و سورانى مى‏سرود. از آثار وى: تصحیح و شرح «دیوان» ملا عبدالرحیم معدومى مولوى، شاعر معروف كرد.[1] استاد، محقق. تولد: 1300(1334 ق.)، قریه دشه از توابع اورامان. درگذشت: 6 آذر 1363، تهران. محمدصدیق مفتى‏زاده متخلص به «محزون» فرزند ملا عبدالله دشتى مفتى كردستان، در شش سالگى پدرش و در یازده سالگى مادرش را از دست مى‏دهد. وى تحصیلاتش را در قریه‏ى دشه و خانگه و شهر سنندج شروع نمود، و در 1315 شروع به خواندن علوم اسلامى كرد و در محضر مدرسانى از مناطق مختلف عراق و نیز در مهاباد به درس خواندن مشغول شد. استادان وى عبارتند بودند از: برادرش حاج ملا خالد مفتى، ملا سید عارف، ملا صالح تریفه، سید بابا رسول اباعبیده (شهرزور عراق)، ملا باقر بالك، ملا محمود دره‏تفى، ملا على حمامیان، ملا شیخ برهان (در مكریان)، ملا عراف بانه‏اى، ملا سید على (در پنجوین)، ملا مصطفاى حاج رسول، ملا عبدالله بیژویى (در سلیمانیه)، ملا عزیز شلى خانه‏اى در كركوك، ملا صالح دیبه گه‏یى، ملا ابوبكر افندى هه‏ولیر، ملا عبدالكریم افندى (در رواندوز)، ملا صدیق صدیقى، ملا حسین مجدى (در مهاباد) و برادر دیگرش ملا محمود مفتى كردستان در سنندج كه سرانجام اجازه‏نامه‏ى خود را نیز از دست او گرفت. چندى بعد در سلیمانیه عراق استادان هیئت علمى و دینى اوقاف پس از امتحان اجازه‏نامه‏اش را مهر تأیید زدند. در تهران نیز شوراى عالى وزارت آموزش و پرورش اجازه‏ى افتاء و تدریس را به وى دادند. در سال 1323 در وزارت فرهنگ به عنوان معلم استخدام شد، و در دبیرستان‏هاى شهرهاى مهاباد و سنندج و خرم‏آباد و تهران هر یك مدتى انجام وظیفه كرد. در سال 1327 در دانشكده‏ى الهیات و معارف اسلامى دانشگاه تهران دوره‏ى لیسانس و دكترى را به اتمام رسانید و به دریافت دانشنامه‏ى دكترى نایل شد و در دانشكده‏ى ادبیات نیز مدتى به مطالعه‏ى علوم تربیتى و زبان‏شناسى پرداخت و به موازات آن در دبیرستان هاى تهران، ادبیات عربى و فارسى را تدریس مى‏نمود. در سال 1349 در دانشكده‏ى ادبیات دانشگاه تهران استاد زبان كردى شد، در طى این مدت سردبیرى روزنامه «كردستان» را نیز به عهده داشت. وى سال‏ها از نویسندگان برنامه رادیو كردى تهران بود. در 1359 كه دانشگاه تهران تعطیل گردید، در منزل به تحقیق مشغول گردید و تألیفات خود را كامل نمود. فعالیت‏هاى او در دورانى كه در مقام سردبیرى روزنامه فعالیت داشته به این شرح است: استخراج و جمع آورى قریب 250 قطعه از اشعار سید عبدالرحیم تاوگوزى (مولوى كردى) از بیاض‏هاى خطى و دست‏نویس قدیم و تحقیق و تعلیق مختصر در معانى آنها، جمع‏آورى و تصحیح بیشتر اشعار ولى دیوانه، مختصرى تحقیق در دیوان ملا پریشان و چاپ بعضى از اشعار او، تصحیح و تحریر دیوان سید صالح كرمانشاهى، تصحیح شیرین و فریاد تألیف ملا ولدخان گوران، تصحیح بعضى از اشعار كنیزك و یازده رزم كه قسمتى از شاهنامه تألیف سرهنگ الماس‏خان كه نوله‏یى است، سلسله‏ى گفتارى در مورد دستور زبان كردى تحت عنوان چگونه بخوانیم و چگونه بنویسیم، چند گفتار در مورد زندگى اجتماعات مختلف كرد، و ایراد و انتقاد به بعضى از رسوم و عقاید خرافى كردى تحت عنوان: در اجتماع چگونه زندگى كنیم، تألیف و تصحیح دیوان ملا حامد آلیجانى، تصحیح منظومه‏ى جنگ سرد و جدال و مناظره‏ى بین آسمان و زمین سروده‏ى میرزا عبدالقادر پاوه‏اى، جمع‏آورى و تصحیح آثار شعرى بعضى از شعراى كرد تحت عنوان از هر گلزار گلى، چند قطعه شعر ملى و وطنى و عشقى و چند حكایت كوچك و متفرق كه به شیوه‏ى ظنز به كردى سروده شده است، سلسله‏ى گفتارى در فلسفه‏ى آفرینش، تحت عنوان راه خداشناسى، تاریخچه‏ى حكومت‏هاى كرد، تصحیح و چاپ و انتشار مناجات خاناى قبادى به نام هفت‏بند، تمام این آثار و مطالب و نوشته‏هاى زیر عنوان و امضاى «م. ص. م.» كه مختصر محمدصدیق مفتى‏زاده است. از كارهاى دیگر او تصحیح و شرح دیوان ملا عبدالرحیم معدومى مولوى (چاپ نشده است) و دستور جامعى براى زبان كردى (چاپ نشده است) است. محمدصدیق مفتى‏زاده به لهجه‏ى اورامى و سورانى شعر مى‏گفت، اما به سرودن شهر فارسى كمتر علاقه نشان مى‏داد، با این حال به فارسى نیز اشعارى سروده بود. ایشان سرانجام در ششم آذر 1363 به سبب ابتلا به سرطان ریه در تهران درگذشت.